آرشیو دی ماه 1403

آیا تاکنون متوجه شده ‌اید که سطح بتن شما ظاهری زبر و سنگ ‌ریزه ‌ای پیدا کرده که شبیه به ساختار لانه ‌زنبوری است؟ این پدیده که به آن بتن کرمو گفته می‌ شود، یکی از مشکلات جدی در پروژه ‌های بتن ‌ریزی است که می‌ تواند دوام و کیفیت سازه را تحت تاثیر قرار دهد. بتن کرمو علاوه بر اینکه ظاهر نامناسبی به سازه می ‌بخشد، همچنین می‌تواند نقاط ضعف ساختاری ایجاد کند که در درازمدت مشکلاتی جدی به همراه خواهد داشت.

بتن کرمو به حفره‌ ها و فضای خالی در داخل یا سطح بتن گفته می ‌شود که به دلیل عدم رسیدن بتن به تمامی نقاط ایجاد می ‌شوند. این حفره ‌ها ظاهری مشابه لانه زنبور دارند. عواملی مانند ویبره زدن ناکافی در زمان بتن ریزی در قالب ارس یا کارایی نامناسب بتن از دلایل اصلی شکل‌گیری کرموشدگی هستند. کرموشدگی در قسمت‌ های قابل مشاهده بتن، بلافاصله پس از باز کردن قالب ‌ها به ‌راحتی با چشم قابل تشخیص است. اما کرموشدگی هایی که در عمق بتن ایجاد می ‌شوند تنها با استفاده از روش ‌های پیشرفته ‌ای مانند آزمایش‌ های فراصوت قابل شناسایی هستند. 

چه عواملی باعث کرمو شدن بتن می شود؟

دلایل کرمو شدن بتن می تواند به عواملی همچون تراکم نامناسب، طراحی نادرست مخلوط بتن و شرایط اجرایی غیر استاندارد مرتبط باشد. این عوامل به ایجاد حفره ها و فضاهای خالی در بتن منجر می شوند که به طور مستقیم بر کیفیت و دوام سازه تاثیر می‌ گذارند. مهمترین دلایل کرمو شدن بتن عبارتند از:

1. تراکم ناکافی بتن: عدم استفاده صحیح از ویبراتور در زمان بتن ‌ریزی باعث می ‌شود که بتن به ‌طور یکنواخت در قالب پخش نشده و حفره‌ هایی در ساختار آن باقی بماند.
2. فاصله ناکافی میلگردها از سطح قالب: در صورتی که پوشش بتن کافی برای میلگردها در نظر گرفته نشود، احتمال کرمو شدن بتن در اطراف میلگردها افزایش می‌ یابد.
3. استفاده از بتن با کارایی پایین: بتن‌های بسیار خشک یا سفت که میزان آب آن ‌ها طبق استانداردهای آزمایش اسلامپ تنظیم نشده باشد، نمی‌ توانند به ‌خوبی در قالب جریان یابند و در نتیجه حفره‌ هایی ایجاد می ‌شود.
4. تراکم بیش از حد میلگردها در نقاط حساس: در محل ‌هایی مانند اتصالات تیر به تیر یا تیر به ستون، به دلیل تراکم زیاد آرماتورها، بتن به‌سختی به همه نقاط نفوذ می ‌کند. این مناطق نیازمند دقت بیشتر در هنگام بتن‌ ریزی و ویبره ‌زدن هستند.
5. وجود درصد بالایی از سنگ ‌دانه‌های درشت در بتن: اگر در ترکیب بتن از سنگ‌ دانه‌های بزرگ بیش از حد مجاز استفاده شود، این ذرات مانع عبور بتن از میان آرماتورها شده و موجب باقی ماندن حفره در این نواحی می‌شوند.

تاثیرات بتن کرمو (Honeycomb) در سازه های بتنی

 نخستین تاثیر بتن کرمو در سازه های بتنی، کاهش مقاومت فشاری بتن است که باعث می ‌شود تا سازه ها توان تحمل بار کمتری داشته باشند. همچنین، این حفره‌ ها موجب کاهش دوام بتن و حساسیت آن به عوامل محیطی مانند یخبندان، ذوب و نفوذ آب می ‌شوند که می ‌تواند به ترک‌ خوردگی و تخریب سریعتر بتن منجر شود.

از دیگر تاثیرات بتن کرمو، کاهش کارایی سیستم ‌های آب‌ بندی و محافظت در برابر خوردگی است. وجود حفره‌ ها، راه را برای نفوذ رطوبت و مواد خورنده به میلگردها باز می ‌کند، که این امر می‌ تواند به زنگ‌ زدگی و فرسایش میلگردها منجر شود. علاوه بر این، ظاهر سازه های بتنی نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد، زیرا بتن کرمو باعث به وجود آمدن سطوح ناهموار و غیر جذاب می‌شود. در نتیجه، توجه به تراکم مناسب بتن و اجرای اصول صحیح در هنگام بتن ‌ریزی می ‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کرده و عمر مفید سازه را افزایش دهد.

انواع بتن کرمو

حفره ها یا فضای خالی در بتن سخت ‌شده می تواند در اندازه های مختلف از کوچک تا بزرگ مشاهده شود و هر یک اثرات متفاوتی بر ساختار بتن دارند.

• بتن کرمو با حفره‌ های کوچک

• بتن کرمو با حفره‌ های متوسط

• بتن کرمو با حفره‌ های بزرگ

حفره ‌های بزرگ در بتن معمولا بیش از 50 میلی ‌متر قطر دارند و دلایلی مانند قالب ‌بندی نامناسب، تراکم یا بتن‌ ریزی نادرست، یا باقی ماندن مواد زائد در قالب قبل از بتن ‌ریزی دارند. این نوع بتن کرمو می ‌تواند به ‌شدت یکپارچگی ساختاری بتن را کاهش داده و به تعمیرات گسترده یا حتی تعویض بتن نیاز داشته باشد. 

راهکارهایی برای رفع لانه ‌زنبوری در بتن

لانه ‌زنبوری در بتن یکی از مشکلات جدی سازه ‌های بتنی است که علاوه بر کاهش ظرفیت باربری، با نفوذ آب به میلگردها باعث شروع زنگ ‌زدگی و خوردگی می ‌شود. این مسئله می ‌تواند منجر به کاهش چسبندگی بین بتن و میلگردها شده و ایمنی سازه را به خطر بیندازد. در برخی موارد، لانه ‌زنبوری‌ ها موجب تخریب زودهنگام سازه ‌های بتنی در بازه زمانی 20 تا 30 سال شده‌ اند، که کمتر از عمر مفید پیش ‌بینی‌شده آن‌ ها می باشد.